Kişisel Verileri Koruma Kanununun hayatımıza giriş sebebleri
İnsanlık tarihinde kalem kâğıt icat edilmeden önce kişisel veriler insan hafızasında saklanmaktaydı. Yazı ile birlikte kişisel veriler kaya, taş parçalarına ya da benzeri materyallere işlenmeye başlandığını keşifler sayesinde bilmekteyiz. Kâğıt icat edildikten sonra kişisel verilerin işlenmesi daha kolay hale geldiği yadsınamaz bir gerçektir.
Sürekli gelişim içinde olan insan en sonunda bilgisayar teknolojisini icat etmiştir. Bilgisayar teknolojileri iletişimi kolaylaştırdığı gibi veri işleme faaliyetini de ileri boyuta taşımıştır. Kayıt kolaylığı yaşamımızın bir parçası olduğu gibi kaydettiğimiz verilerin elden çıkması, çalınması veya kaybolması da kolaylaşmıştır. Kişisel verilen kaydı ve haksız şekilde ele geçirilme kolaylığını gören devletler önlem almak zorunda kalmıştır.
Avrupa Birliği uyum sürecinde yasallaştırdığımız 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hayatımızın bir parçası olmuştur. Kısacası bilgisayar teknolojileri gelişmesi sonrasında kişilere ait verileri korumak için yasal önlemler alınmıştır. Yasa kapsamında kişisel verileri işleyen ve veri sorumlusu olarak adlandırılan özel hukuk tüzel kişilerine ve/veya gerçek kişilere bazı yükümlülükler yüklenmiştir.
6698 sayılı yasanın uygulamasının denetimi için Kişisel Verileri Koruma Kurulu oluşturulmuştur. Kurulun oluşturduğu VERBİS ortamında herkesin görebileceği aleni ortamda kişisel veri işleyenlerin (veri sorumlusu) beyanları yayınlanmaktadır. VERBİS’e kayıt yükümlülüğü olan firma ya da gerçek kişilerin kayıt zorunluluğu olduğu halde kayıt olmayan, hatalı kayıt yapan, gereksiz veri alan, aydınlatma yükümlülüğünü ihlal eden, kişilerden açık rıza almayan, gerekli güvenlik önlemlerini almadığı için veri sızıntısına sebep olan veri sorumlulularına idari yaptırım uygulamaktadır. İdari yaptırım uygulanmış olması VERBİS’e kayıt yükümlülüğünü ortadan kaldırmamaktadır.
VERBİS’e kayıt bildirime tabi olup kurula her hangi bir ücret ödenmemektedir. VERBİS’e kayıt yapıldıktan sonra veri sorumlusunun bünyesinde kayıt altına aldığı kişisel verilerle ilgili aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmesi, açık rıza alınması gereken durumlarda açık rızanın alınması, veri ihlali durumunda derhal kurula ve ilgili kişilere bildirimde bulunması, veri saklama sürelerinin dolması halinde imha süreçlerinin uygulanması gerekmektedir.
Teknolojinin faydalarının yanında zararlarından kaçınmak için önlem alınması gerekmektedir. Kişisel verilerle ilgili makalelere devam edilecektir. Saygılarımla.
06/09/2022
Mehmet BAHADIR
Hukukçu-Veri Koruma Uzmanı
mbmehmetbahadir@gmail.com
