"Bursa'da tiyatroyu seyircinin ayağına götüreceğiz"

Bursa Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın Genel Sanat Yönetmeni:

• Okunma sayısı : 305
• 04.Mar.2025
• Okuma Süresi 5 Dk.
• Fb'de Paylaş'
• Twitter'da Paylaş

ÖZEL RÖPORTAJ

Bursa'nın Dünya tiyatrosunda söz sahibi olmasını hedefliyoruz

BURSAHABER16 - Usta tiyatrocu Ali Düşenkalkar, Ekim ayından bu yana Bursa Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni olarak görev yapıyor. İstanbul'daki evini bırakıp Bursa'da kalmaya başlayan Düşenkalkar, kentin kültür ve sanat hayatına katkı sunabilmek için yaklaşık dört aydır yoğun çaba sarf ediyor. Öncelikle kurumun altyapı ve teknik eksikleri masaya yatıran Düşenkalkar, bir yandan da Bursa Şehir Tiyatrolarını seyircinin ayağına götürmek için uğraş veriyor.  Asıl amacı ise kent tiyatrosunun hem yurt genelinde hem de Dünya çapında söz sahibi olması... İşte bu yoğun temposu içerisinde ziyaret ettiğimiz Düşenkalkar, hedeflerini ve hayallerini bir kez de www.bursahaber16.com okuyucuları için paylaştı.

-Bir röportajınızda "Bursa çok kültür ve sanatta çok iyi çalışıyor. Ama biraz sıkışmış hapis olmuş gibiyiz." diyorsunuz? Bunu biraz açar mısınız. Neden Bursa kültür ve sanatta hapis olmuş durumda?

-Eski yönetimlerin; ve sanırım yeni yönetimin farkını ortaya koymasını gerektiren meselelerden biri de budur. Şu anda eski yönetimlerin atıl bırakmış olduğu bir tiyatro var kucağımızda...Bir takım baskılarla ve istenmeyen oyunlarla; sahnede bir şişe görüldüğü için prömiyerini ertesi gün yapamayan oyun var bu tiyatroda... Provasını yapmış bir şişe varmış diye oyun kaldırılmış. Bu gibi yanlışların önüne geçmek istiyoruz. Bu sadece tiyatroya dair bir örnek. Tiyatroda her şey yapılacak diye bir şey yok ama gereklilik neyse o yapılacak tabii ki. Bu yüzden bir sıkışmışlıktan kastım buydu.

SEYİRCİNİN PEK AYAĞINA GİDİLMEMİŞ

Yani seyirciye ulaşmak için de dışarıya çıktığımızda ki yapı içinde seyirciye ulaşmak başka bir şeydir yapının dışına çıkarak seyircinin ayağına gitmek başka bir şeydir. Seyircinin pek ayağına da gidilmemiş. Sadece Ramazan ayında gidilmiş. Başka salonlarda bir iki kez; Merinos'ta oyun oynanmış ama onun da 15 yılı var. Yani hep ötelenmiş bir şeyler... Yani ulusal yazarlar, uluslararası yazarlar gibi konularda biraz sorunlar var. Ben o sözlerimle bunların tümünden söz etmeye çalışmıştım.

BURSA'DAKİ CAMİLERİN GÜZELLİĞİNİ ANLATAMAM

Bakın o kadar kadim bir kent ki Bursa, yani nereye dönerseniz dönün bir yapı görüyorsunuz zaten.

.. Bir taş duvar görüyorsunuz. Muhteşem güzel bir ev görüyorsunuz. En az 200 yıllık 300 yıllık diyebilirsiniz. Buradaki camilerin güzelliğini anlatamam. Size İstanbul böylesine örgülü değildir, İstanbul'da da yedi tepede 7 cami var derler ama burada 77 tepede cami var. 

Kent meydanının yeniden düzenlenmesi. Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesi Çarşıbaşı Kentsel Tasarım Projesi bunlar kadim şeyler, güzel ve iyi şeyler... Yani tarihe dokunmak o dokuyu korumak o dokuya sahip çıkmak çok önemli.

-Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bey, sizlerden 17 ilçede de oyun oynanması ricasında bulunmuş...

-Bu 17 ilçede oyun oynama ve Bursa Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu'nun bu ilçelere gitme görevini sayın Bozbey verdi. Biz oynayacağız ama belki biraz zamana yayarak oynayacağız. Çünkü sahnesi olmayan ilçelerimiz var. Bu ilçeler için yaz aylarını bekleyeceğiz. Büyük bir olasılıkla yazın o ilçelere de tır tiyatromuzla gideceğiz. Meydanlarda oynayacağız. Belediyemizin bir tırı var. Ona göre projeler hazırlayıp o tır ile gidip gösteriler yapmaya çalışacağız.

Sayın Bozbey'in büyük desteğiyle hem yeni teknik elemanlar hem de yeni oyuncu dostlar aldık. Burada daha önce 17 tane oyuncu arkadaşımız vardı. Bu 17 oyuncu arkadaşımızla kısıtlı sayıda oyun oynayabiliyorduk. Eski kadronun bugüne kadar getirmiş olduğu emek ve özveri gerçekten çok büyük. Bu sayı büyüdü. Artık bizim de kendimizi büyütmemiz lazım. Bu büyüme esnasında oyun sayılarımızı çoğaltacak ve nitelikli daha güzel işler yapacağız.

BURSA'YI DÜNYA TİYATROSUNDA SÖZ SAHİBİ OLMASI İÇİN ÇALIŞIYORUZ

Ve sadece 17 ilçede oynamak değil, Türkiye tiyatrosunda ve Dünya ve Avrupa tiyatrosunda söz sahibi olabilmek için bir takım çalışmalarımız var. Festivallere gideceğiz, festivaller yapacağız. Şimdi çok yakında 1-6 Nisan tarihinde çocuklar ve gençler için Bursa 28. Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali var. Yeni festivallerde düşünüyoruz ama önümüzde önce 1-6 Nisan tarihlerinde 28.'sini düzenleyeceğimiz Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali var. Hem de uluslararası...

Bursa'ya 7-8 ülkeden konuklarımız gelecek. Ve 10-11 tane de ulusal çapta oyun sahnelenecek. Çok özel konuklarımız olacak. Hem çalıştaylar yapılacak hem seminerler düzenlenecek. Basından da dostlar gelecek.Mutlaka bir sonuç bildirgesi de açıklanacak. Bursa'ya ciddi bir kitapçık bırakacağımız kanaatindeyim. Çünkü festivaller yapılır ve bizim işimizde olduğu gibi söz uçar gider. Bu konuda bilim adamları sonuç bildirgeleri yazacak. Ve yani gelecek yıllara mutlaka bir şeyler bırakmak lazım, bir takım belgelerin kalması lazım. Festivalimizin başında Prof. Dr. Tülin Sağlam var. Bursa Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı  ve ASSITEJ Avrupa Grubu'nun birlikte düzenleyeceği festivale çok ciddi hazırlık yapıyoruz.

İkinci festivalimiz 1-8 Mayıs tarihleri arasında düzenlenecek İşçi Tiyatroları Festivali. O festivale de çok önemli konuklar davet ettik. Onun biz tam düzenleyicisi değiliz ama büyük destekçisiyiz. Onu salonlarımızda ve Bursa'nın önemi salonlarında yapacağız. Bütün seyircimizi bu iki festivalimize de bekliyoruz.

-Bursa'nın bütün ilçeleri gezebildiniz mi? Böylesi bir proje için ilçelerin  alt yapı hazır mı?

-11-12 tanesini gezdim 4 tanesini gezemedim. Diğerlerinden de bazılarından görüntüler aldı arkadaşlarımız ve teknik ekiplerimiz. Salonların durumu, ışık durumu, ses durumu nasıl bakıyoruz. Bu salonlarda nasıl oynayacağımıza dair bir takım projeler geliştirmeye çalışıyoruz.

-Nerelere gittiniz?

-Gemlik'e gittik, iki defa Mustafa Kemal Paşa'ya gittik. Bir defa Kestel'le gittik. Sadece ilçelerimiz de  değil ulusal çapta da turnelerimiz olacak. Örneğin 9 Mart'ta Yalova'ya gideceğiz. Ondan sonra Barış Manço Kültür Merkezi'nde oynayacağız.

Bazı salonların imkansızlıkları var. Bunları da aşmaya çalışıyoruz. Bu imkansızlıkları Sayın Bozbey'de   biliyor. Bazı ilçelerin hiç sahnesi yok. O ilçeleri de yaza doğru gideceğiz. Ve yaz turnesi gibi düşünebilirsiniz. O ilçelere tır tiyatrosuyla gideceğiz.

Ramazan etkinlikleri geldi. O saydığımız ilçelerin 10-12 tanesine orta oyunu hazırlanıyor. Projeyi beraber yürüttüğümüz bir grup var. O arkadaşlarımızı oralara göndereceğiz. Yaklaşık 2,5 aydır da bu salonda Tayyare Kültür Merkezi'nde çarşamba ve pazar günleri çocuk oyunlarımız oynanıyordu. İstanbul'dan konuklar buldum. Hem de şehir içinde çocuk oyunu yapan bazı gruplar var. Onlara destek olmak amacıyla salonumuzu açtık. Onlar da oynuyorlar. Haftada 2 gün oynadık. Hem de matine suare oynadık. Salonumuz gayet güzel. Çocuklarımızla şenlendi. Bu etkinlikler ayrıca ara tatilde kültür şubemizin yaptığı festivale de geldi. Çocuklarımız oyunsuz kalmadılar. Ve bu oyunları Bursalı çocuklarımızla buluşturmamız da bize ayrıca bir heyecan verdi.

YENİ ÇOCUK OYUNLARI GELİYOR

Nisan ayından itibaren de biz kendi çocuk oyunumuzun yapımına başladık. Bir tane de değil 3 tane birden hazırlıyoruz. Bir büyük müzikal yapacağız. İki tane küçük kadrolu çocuk oyunu yapacağız.

-Şehir Tiyatrosu'nun Bursa merkezde kaç tane sahnesi var?

-Şu anda oturduğunuz koltuğun içinde bulunduğu Tayyare Kültür Merkezi haricinde Bursa'da merkezde başka bir sahne yok. Bursa Şehir Tiyatrosu'nun başka bir sahnesi yok. Fakat biz yaptığımız programlar çerçevesinde yakın bir tarihte Merinos'ta da oynayacağız. Merinos'un çeşitli salonlarında ya da salon görünümlü sunumların yapıldığı bazı yerlerde oyunlar oynayacağız.

İşte Sayın Başkanın bize 17 ilçe demesinin nedenlerinden biri de büyümekti. Salonların hepsine gideceğiz. Hepsi bizim ve hepsi Bursalının aslında. Bursa Şehir Tiyatrosu da Bursalının. Onun için şu anda salonlarımıza tiyatromuzu götürerek sahip çıkmak ve tiyatronun büyümesini sağlamak gibi bir derdimiz var. Şöyle bir iddiada bulunabilirim ki yakın bir tarihte ilçeleri de işin içine katıp oyunlarımızın sayısını da arttırabilirsek Türkiye çapında büyük bir tiyatro olacağız. Yani Türkiye'de bir ilde çalışan ve bu kadar sahnesi olan bir Büyükşehir Belediyesi az bulunur olacak. Bunun için çalışıyoruz.

BURSA SEYİRCİSİNİ ÇOK İYİ BİLİRİM

-Kıbrıs'da doğdunuz Mimar Sinan Üniversitesi'nde eğitim hayatınızı devam etti. Bursa'ya elbette gidip geldiniz oyunlar oynadınız. Bursa'da daha önce bu kadar uzun süre kaldınız mı?

-Evet kaldım. Doğrudur Leşkoşa doğumluyum. Mimar Sinan Üniversitesi Tiyatro Bölümü'nden 1983'te mezun oldum. Sonra İstanbul Devlet Tiyatrosu'nda çalışmaya başladım ve 6 yıl önce emekli oldum. Bu emeklilikten sonra Bursa'yı nasıl biliyorum? Yaklaşık 10-12 yıl önce ben burada Bursa Şehir Tiyatrosu'nda Deli İbrahim diye bir oyun sahneye koydum. Hem de 100 metre ötede de Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu'nda 2 tane oyun sahneye koydum.

Hem "Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz" hem Kanlı Nigar oyunlarını sahneye koymuştum. Ve Nilüfer Kent Tiyatrosu'nda "Eşeğin Gölgesi" ve "Çöl" isimli iki tane oyun sahneye koydum. Nilüfer Kent Tiyatrosu'na tam salgın döneminde genel sanat yönetmeni olmuştum. Orada bir buçuk yıla yakın bir süre kaldım görevde. Yani Bursa'yı bilirim. Bursa'nın seyircisini çok iyi bilirim.

ŞİİR YAZAMAM AMA İYİ ŞİİR SÖYLERİM

-Bu yoğunlukta oyun yazabiliyor musunuz?

-O çok ayrı bir şey. Ben oyun yazmayı bilmiyorum. Oyun yazamam. O ayrı bir şey, ayrı bir konu; yazmak, zaten ayrı bir konu. En fazla oyun broşürlerine yazılar yazabiliyorum. Çalışma programlarımızla ilgili ya da basının röportajlarıyla ilgili sorulara yanıt verebiliyorum. Çok zor gerisi benim için... Bir edebiyat ürünü yazmak çok zor. Yani ben şiir de yazamam ama iyi şiir söylerim.

-İstanbul'a gidip geliyor musunuz?

-Ben 4 buçuk aydır burada bir ev kiraladım. Burada yaşıyorum artık. Ev yani mekan derseniz hani birinci adresim tabii ki İstanbul'da evim var ama eve gidemiyorum. Sağ olsun ailemin izniyle ve hoşgörüsüyle burada çalışıyorum.

-Yapılacak daha neler var?

-Yapılacak şey var mı? Bitmez. Çünkü 19 tane yeni teknik personel aldık. 10 tanede yeni oyuncu dost aldık. Bütün arkadaşlarımızla beraber işi harmanlayıp beraber çalışmaya başlamak da ayrı bir program meselesi. Şimdi artık sadece bugünü değil yarını düşünmek ve gelecek yılı da düşünmek zorundayız. Gelecek yılın repertuarını yapmak için görüşmelerimiz devam ediyor. Yönetmen arayışlarımız ya da oyun arayışlarımız var. Bunlar peşindeyiz. Bitmez yani tiyatroda çalışmak. Biz Bursalılar için çalışıyoruz ama Bursalılara gösterdiğimiz onların ziyafetine sunduğumuz oyunları tüm Türkiye'ye ve yurtdışına yaymak için çabamız da var. Tiyatroya bekliyoruz. Bu koltuklar sizin. Hoş gelişler ola.