İznik Gölü’deki bazilikanın altından Apollon Tapınağı çıkabilir

Bazilika 1600 yıl sonra yeniden keşfedildi.

• Okunma sayısı : 142
• 01.Nis.2025
• Okuma Süresi 4 Dk.
• Fb'de Paylaş'
• Twitter'da Paylaş

Bursahaber16 - Arkeologlar, İznik'te gün yüzüne çıkan "Su Altı Bazilikası"nın altında bir Apollon Tapınağı olabileceği üzerinde duruyor. İznik Konsili'nin 1700. yıldönümü nedeniyle Mayıs ayında Papa Francis tarafından ziyaret edilmesi beklenen "Su Altı Bazilikası" arkeloji dünyasının gündemine oturmuş durumda.

Su Altı Bazilikası, İznik gölü sularının yaklaşık 2-3 metre çekilmesi keşfedilmişti. Suyun altındaki bazilika 30x19 metre ebadında ve 600 metrekarelik bir alanı kapsıyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin destekleri ile gün yüzüne çıkarılmaya çalışılan bazilikanın altında daha eskiye tarihlenen bir Apollon Tapınağı olabileceği düşünülüyor.

Milattan Sonra 390 dolaylarında yapıldığı düşünülen bazilika bulunmadan önce suyun yaklaşık 3 metre altında ve gölün kıyısına 50 metre uzaklıkta keşfedileceği tarihi bekliyordu. Roma stilinde olan ve bazilika olarak bilinen bu kilisenin yapıldığı yıllarda İznik Nikaia olarak biliniyordu. Bu tarih İstanbul ise Doğu Roma’nın başkenti olduğu yıllara denk geliyor.

740 yılında gerçekleşen deprem kiliseyi yerle bir etti ve daha sonra da zamanla gölün yüzeyinin altında kaldı ve unutuldu. Unutulan bu kalıntılar 1600 yıl sonra yeniden keşfedildi.

Arkeologlar kilisenin  Nikaia (iznik) şehrinde Romalılar tarafından öldürülen Aziz Neophytos’a adanarak yapıldığına inanıyor. Bu dönemde Roma İmparatoru Diocletian’dı.

10 yıl sonra Büyük Konstantin, Roma İmparatorluğu boyunca Hristiyanlara dini hoşgörüyü getiren Milano Fermanı’nı yayınladı. Bu olaydan sonra Neophytos ise erken Hristiyan şehidi olarak törenlerle anılmaya başlandı.

Ancak bilim adamları bazilika olarak ifade edilen kilisenin mekansal geçmişinin bununla da sınırlı olmadığı görüşünde.  Çalışmalar İznik Gölü’ndeki kilisenin  Hristiyanlıktan bile daha eski olabileceğini gösteriyor.

Dünyaca ünlü arkeologlar  buradaki bazilikanın bir pagan tapınağı olan Apollon Tapınağı’nın üzerine yapılmış olabileceği  kanaati taşıyor. Antik Yunan ve Roma tanrısı Apollon, Erken Hıristiyanlık döneminde bazen İsa ile ilişkilendirilen güneş tanrısıydı. Bu kanaatin bir başka sebebi ise Roma İmparatorluğu’nu 180 ila 190 yılları arasında yöneten Commodus’un Nikaia’nın şehir surlarının dışına bir Apollon Tapınağı inşa ettirdiğine dair Roma dönemi kayıtların bulunması.

Tarihsel olarak kiliseden daha eski olan bazı sikkeler ve eski bir kandilin parçaları da kilise bölgesinde keşfedildi. Bunların da daha eski bir yapının kanıtı olabileceği belirtiliyor.

Bilim insanları Roma İmparatorluğu'ndan Bizans İmparatorluğuna uzanan İznik gölündeki bu mabedin dinlerin geçirgenliğine de önemli örnek teşkil ettiğini söylüyor. Benzer örnek Ankara Hacıbayram Veli Camii'nde de söz konusu. Bugün kü Hacı Bayram Veli Camii'nin olduğu bölgede de önceden Roma dönemine ait Augustus Tapınağı bulunuyordu.